Een aantal landen van de EU scoort steeds lager op de Press Freedom Index van Reporters without Borders. Hongarije is in opspraak door een nieuwe mediawet. Het toezicht op de media is er gekaapt door de zittende macht, de regeringspartij van premier Orbán. Maar ook in Bulgarije en Polen is het slecht gesteld met de persvrijheid. Griekenland, hard getroffen door de eurocrisis, zakt weg.
Europese actie nodig
De Europese Commissie heeft onlangs een nieuw 'rechtsstaatmechanisme' ingevoerd. Zij wil eerder tot actie overgaan wanneer de rechtsstaat in een EU-land wordt ondermijnd. Na waarschuwingen kunnen sancties volgen, zoals opschorting van het stemrecht in de Raad van Ministers. De Europese Raad van regeringsleiders en het Europees Parlement moeten daar wel eerst mee instemmen.
GroenLinks wil dat dit rechtsstaatmechanisme wordt ingezet om democratie en mensenrechten over de volle breedte te beschermen. Dus ook voor de persvrijheid. Vrije en veelstemmige media vormen een essentieel onderdeel is van elke democratische samenleving.
Wetgeving tegen mediaconcentratie en belangenverstrengeling
Er is nog meer nodig om de persvrijheid te beschermen. GroenLinks ijvert voor Europese wetgeving die paal en perk stelt aan mediaconcentratie en belangenverstrengeling. Het was met name aan Berlusconi's mediamacht te wijten dat hij zo lang aan de macht kon blijven als premier van Italië en zijn land naar de rand van de afgrond voerde. Ook de onafhankelijkheid van toezichthouders (zoals het Commissariaat voor de Media in Nederland) dient te worden gegarandeerd.
Met het toezicht op de journalistieke ethiek moet de EU zich niét bezighouden, vindt GroenLinks. Zelfregulering door de pers (zoals door de Raad voor de Journalistiek in Nederland) werkt redelijk tot goed in de meeste landen. De EU moet journalisten niet vertellen hoe zij hun werk moeten doen, maar eraan bijdragen dát zij hun werk kunnen doen.
