Geen tweede Moria

5 stappen naar een werkend en menselijk asielbeleid

De verwoestende brand op Moria heeft ons geleerd dat het asiel en migratiebeleid van Nederland en de Europese Unie faalt. Bram van Ojik wil dat de hele keten wordt herzien. “Het is aan ons om een tweede Moria te voorkomen.”

Het Asielplan Van Ojik

Bram van Ojik zet zijn plannen uiteen in het Asielplan Van Ojik. De Nederlandse overheid moet meer regie en daadkracht tonen in het eigen asielbeleid, door gemeenten de ruimte te geven om meer kwetsbare vluchtelingen op te nemen. Meer dan 150 gemeenten hebben aangegeven dat ze meer kinderen van de Griekse eilanden op willen vangen. “Het draagvlak in de Nederlandse samenleving en bij gemeenten is heel groot. Door gemeenten de mogelijkheid te bieden om meer kwetsbare vluchtelingen op te vangen en de UNHCR-hervestiging te verhogen kunnen we een wereld van verschil van maken.” Aldus Van Ojik.

Stap 1: Een Europese migratiecoalitie oprichten

Nederland moet een migratiecoalitie oprichten, bestaande uit welwillende Europese landen die willen bijdragen aan een structurele verhoging van hervestiging van vluchtelingen uit overbelaste gebieden. Door het intensiveren van hervestigingsprogramma’s van de UNHCR, komen de meest kwetsbaren in aanmerking voor een veilige en legale route naar Europa en de druk op landen in de regio wordt verlicht. De migratiecoalitie moet een structureel solidariteitsmechanisme inrichten. De kern van dit mechanisme moet zijn dat het Europese Asielagentschap EASO een centrale rol krijgt, waarbij zij een eerste screening doen aan de grenzen van de EU en vluchtelingen verdelen over de deelnemende lidstaten. Wie veilig terug kan naar het eigen land krijgt begeleiding.

Stap 2: Effectieve en goede behandeling van vluchtelingen in Nederland

Het Nederlandse systeem verkeert in chaos. De IND is continue overbelast en wordt gedwongen om voor miljoenen aan dwangsommen uit te keren. Deze problemen komen voort uit politieke keuzes en bestuurlijk falen. Het is tijd voor een effectieve politieke sturing: wachttijden bij de IND moeten snel worden teruggebracht en kinderen moeten voorrang krijgen in de procedure. Gemeenten krijgen de mogelijkheid de Nederlandse deelname aan de UNHCR-hervestiging te verhogen door extra opvangplekken voor de meest kwetsbaren aan te bieden in hun gemeente. Mensen die in de asielprocedure zitten worden toegelaten op de arbeidsmarkt, bij voorkeur in sectoren met tekorten.

Stap 3: Een diplomatiek terugkeerbeleid

Mensen die geen recht hebben op asiel moeten dit snel horen en snel terugkeren. Dat zorgt ervoor dat andere mensen ontmoedigd worden om ook naar de EU af te reizen. Ervaring leert dat landen van herkomst niet altijd hun staatsburgers willen opnemen. Deze landen vragen in de praktijk vaak om toegang tot de EU voor hun onderdanen voor studie, stages of tijdelijk werk. Door hier afspraken over te maken vergroten we de kans dat deze landen in ruil hun onderdanen terugnemen en we versterken de diplomatieke betrekkingen.

Stap 4: Mensensmokkel aanpakken

Migranten zijn vaak onwetend over wat hun te wachten staat en betalen mensensmokkelaars duizenden euro’s voor een gevaarlijke overtocht. Er moeten informatiecampagnes worden opgezet die tot doel hebben mensen te informeren over de gevaren van mensensmokkel en de gronden waarop iemand asielbescherming in de EU kan krijgen. Daarnaast moet de opsporingscapaciteit voor mensensmokkel worden vergroot en opsporing en berechting moet ter plekke plaatsvinden. De EU-missie voor het opsporen van mensensmokkel op de Middellandse Zee moet weer schepen kunnen inzetten en mensen kunnen redden als dat nodig is.

Stap 5: Minister voor migratie

De politieke verantwoordelijkheid voor asiel en migratie is nu verspreid over vier ministeries. Om effectief beleid te kunnen voeren moet er in het volgende kabinet een minister voor migratie worden aangesteld.