“Een vluchteling kan zonder hulp van een advocaat in het oerwoud van regels nauwelijks wegwijs worden. Bijstand in het juridisch proces is dus noodzakelijk.” Europarlementariër Judith Sargentini is woordvoerder namens de Europese Groenen en reageert positief op nieuwe regels over de Europese asielprocedure, waar de Europarlementariërs van de commissie Burgerlijke Vrijheden woensdag over stemden. De commissie vindt dat asielzoekers altijd aanspraak hebben op rechtsbijstand.
Effectiever
Het Nederlandse kabinet wil juist de rechten van vluchtelingen afbouwen door rechtsbijstand alleen te verlenen nadat een eerste aanvraag is afgewezen. “Het is juist effectiever om een advocaat naast je te hebben vanaf de eerste stap in het proces”, legt Sargentini uit. “Zo voorkom je dat een proces onnodig lang duurt en het verkleint het aantal tweede aanvragen.” Als het standpunt van het Europarlement wet wordt, zal ook Nederland in alle stadia van de procedure in gratis rechtsbijstand voorzien.
Deadlines voor beslissingen
Naast de rechtsbijstand - bij iedere stap in het proces - willen Europarlementariërs ook duidelijkere deadlines voor wanneer beslissingen genomen en gecommuniceerd worden. Ook willen zij de positie van minderjarigen versterken door het belang van het kind voorop te stellen. Sargentini: “Strakkere deadlines voorkomen ellenlange procedures en geven meer zekerheid aan vluchtelingen. Kinderen zitten veel te lang in uitzichtloze situaties: dat moet veranderen.”
De huidige regels over de asielprocedure stammen uit 2013 en liggen vast in een richtlijn. In het najaar van 2015 stuurde de Europese Commissie aanmaningsbrieven naar 19 EU-landen omdat zij niet of niet correct deze richtlijn toepassen in hun wetgeving. Wat nu op tafel ligt is een verordening die regels over de hele linie moet harmoniseren. “Dit is het moment om een goede standaard vast te leggen,” aldus Sargentini.
Met de stemming van vandaag neemt het Europees Parlement haar standpunt in voor de onderhandelingen met de Europese ministers. Zodra die hun positie hebben bepaald, kunnen de onderhandelingen over de uiteindelijke wet beginnen.