Wederom lezen we deze week schrijnende verhalen over vluchtelingen op de Middellandse Zee. Terwijl iedere dag weer meer mensen van huis en haard moeten vluchten in het Midden-Oosten en rond de Middellandse Zee, proberen Europese politici vooral geen verantwoordelijkheid te nemen voor de opvang van deze vluchtelingen. Met desastreuze gevolgen: maandag vielen 29 doden te betreuren op de Middellandse Zee: gestorven van de kou op een boot van de kustwacht. Woensdag werd bekend dat driehonderd vluchtelingen vermist worden in woeste en koude zee bij het Italiaanse Lampedusa.
Dit opinie-artikel is geschreven door Europarlementariër Judith Sargentini, Tweede Kamerlid Corinne Ellemeet en Eerste Kamerlid Tineke Strik.
Het redden van drenkelingen uit de Middellandse Zee is geen Europese verantwoordelijkheid, stelde staatssecretaris Fred Teeven afgelopen kerst. Het verzoek een paar honderd extra vluchtelingen uit VN-kampen rondom Syrië op te nemen, wijst hij af omdat dit in zijn optiek oneerlijke concurrentie is voor vluchtelingen die op eigen houtje naar Nederland zijn gekomen.
Toen in het voorjaar van 2014 er in een paar weken onverwachts het aantal Eritrees vluchtelingen in Nederland toenam voorspelde Teeven een toestroom van duizenden Eritreeërs. Die toestroom hield net zo onverwachts weer op en de door Teeven voorspelde aantallen bleken zwaar overdreven. Het opvangcentrum in het Drentse plaatsje Oranje – waar bewoners schrokken van de aangekondigde hoge aantallen vluchtelingen – zit nog lang niet aan zijn max. Teeven neemt het vaker niet zo nauw met cijfers. Zo bleek de door hem voorspelde toestroom van 65.000 asielzoekers in Nederland uiteindelijk ruim 40.000 minder te zijn. Teeven lijkt cijfers te overdrijven om vooral zijn beleid van grenzen dicht te onderbouwen.
Teeven pleitte vorige week wederom voor opvang in de regio, maar die regio zit overvol. De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR moet bedelen bij Europese landen om een paar kwetsbare vluchtelingen uit die kampen aan de Syrische grens in Europa onder te brengen. Ondertussen zien we de beelden van een dik pak sneeuw op de tenten van de UNHCR. Het is dus niet gek dat vluchtelingen die het geld hebben op eigen houtje een beter heenkomen zoeken. En dus betalen duizenden vluchtelingen noodgedwongen een vermogen aan smokkelaars om deze gevaarlijke overtochten over de Middellandse Zee te maken.
Ondertussen hebben de smokkelaars een lucratieve gevonden om ook in de winter als de zee ruw is, het leed van vluchtelingen in klinkende munt om te zetten. Afgekeurde vrachtschepen worden voor een prikkie gekocht en ingezet als vervoersmiddel. De bemanning springt dicht bij de zuidelijke EU-grenzen van boord en laat de honderden vluchtelingen op het spookschip aan hun lot over. In de afgelopen weken zijn twee van dergelijke stuurloze vrachtschepen met ruim duizend vluchtelingen aan boord in het Middellands Zeegebied gered. Sinds augustus 2014 zijn vijftien van dergelijke voorvallen genoteerd aldus het Europese grensbewakingsagentschap Frontex. Een methode waar mensensmokkelaars miljoenen mee opstrijken. Een methode waarbij het wachten is op een ramp met nog meer slachtoffers dan die in oktober 2013 nabij Lampedusa. Zeker nu de Italiaanse operatie Mare Nostrum waarmee ver in de Middellandse Zee wateren gezocht en gered werd, stop is gezet, terwijl dankzij dat project 150.000 migranten zijn gered.
De gevolgen van het stopzetten van Mare Nostrum en het wegkijken van de lidstaten die niet aan de Middellandse Zee liggen, tekenen zich deze week af: zoals de 29 vluchtelingen die de boot van de kustwacht zijn doodgevroren. Het is werkelijk te treurig voor woorden om dit soort berichten te lezen wetend dat dit precies is waarvoor gewaarschuwd werd. GroenLinks pleit al jaren voor een eerlijker asielbeleid waar alle EU-landen hun verantwoordelijkheid nemen. De situatie aan de grenzen van Europa zijn onmenselijk. De keuze om zich terug te trekken van de Middellandse Zee om mensen te redden barbaars.
Teeven bepleit ondertussen wel een gezamenlijk Europees asielbeleid, waarbij vluchtelingen eerlijk over de verschillende lidstaten worden verdeeld, maar dan wel op basis van bevolkingsdruk. Kortom: gemeten naar bevolkingsdruk mag Zweden, het Europese land met het meest ruimhartige asielbeleid, nog lang vluchtelingen blijven opnemen, maar heeft Nederland zijn portie wel gehad. Staatssecretaris Teeven weert vluchtelingen, overdrijft de aantallen en veegt onder het mom van Europese samenwerking zijn bordje schoon.
De Nederlandse regering kijkt weg voor de schrijnende situatie. Het redden van drenkelingen is geen taak van de EU, asielzoekers een verdrinkingsdood besparen en direct naar Nederland halen geen optie, en diegenen die Europa wel binnen komen moeten maar in Finland of Zweden gaan zitten. De druk die nodig was om Teeven zover te krijgen om wat geld voor bed, bad, en brood beschikbaar te stellen voor ongedocumenteerden laat zien dat er nog heel wat levens te betreuren zijn voordat we deze regering zover krijgen dat zij zich van de menselijke kant laat zien.
Gerelateerde content