In december ontstond ophef toen een mevrouw in de bijstand €7.000 euro moest terugbetalen, omdat ze boodschappen kreeg van haar moeder. GroenLinks wil een einde aan deze 'boodschappenboete'. Daarom deed de partij al eerder het voorstel dat uitkeringsgerechtigden een kleine schenking (maximaal 100 euro per maand) kunnen accepteren, zonder dat de sociale dienst dat kan terugvorderen. Dit geeft familie en vrienden van bijstandsgerechtigden de mogelijkheid te helpen. 

In februari gaat de Tweede Kamer in debat over de voorstellen voor een betere Participatiewet. Sinds de invoering van de wet in 2015 kregen talloze uitkeringsgerechtigden te maken met een boete, terugvordering en soms zelfs stopzetting van hun uitkering, omdat ze niet voldoen aan de zogenaamde inlichtingenplicht. Deze houdt in dat je alle inkomsten, dus ook het zakgeld van de kinderen, geld als verjaardagscadeautje, gekregen luiers of boodschappen, opgeeft zodat dit kan worden ingehouden op de uitkering.

Ruimte voor menselijke maat

Volgens GroenLinks moeten gemeenten de mogelijkheid krijgen hier soepeler mee om te gaan en beter te kijken naar de omstandigheden waarin iemand een ‘fout’ maakt. ChristenUnie kondigde gisteren aan ook graag de Participatiewet daarop aan te passen. CDA en D66 dienden vanochtend een vergelijkbare wetswijziging in.

“Het is mooi dat - ook in het licht van de toeslagenaffaire  - er nu inzicht komt bij politici van alle geledingen om meer vanuit vertrouwen en met menselijke maat om te gaan met mensen in de samenleving die extra steun nodig hebben", zegt GroenLinks-partijleider Jesse Klaver.

Hersteloperatie sociale zekerheid

Klaver: "Dit moet het begin zijn van een omvangrijke hersteloperatie voor de sociale zekerheid. Zodat mensen weer vertrouwen krijgen dat ze overheid er voor hen is en ze daarop kunnen terugvallen in tijden van nood.”

Volgens GroenLinks is het belangrijk dat fraude wordt aangepakt, maar moet er onderscheid zijn tussen de kleine groep mensen die doelbewust fraudeert, en de grote groep mensen die te goeder trouw handelt.

“De wijze waarop de overheid nu met omgaat met mensen die steun nodig hebben, is vernederend, stigmatiserend en ingegeven vanuit wantrouwen. Dat is een manier van werken, die zorgt voor een harde, nare omgang met mensen en een samenleving die wij niet willen. Daar gaan onze voorstellen over”, zegt Jesse Klaver. 

Over de Fraudewet en Participatiewet

De strenge regels voor de bijstand zijn vastgelegd in verschillende wetten. Eén van die wetten, de fraudewet uit 2013, is destijds ook gesteund door GroenLinks. Dat was een fout. Want daarin staan harde straffen voor fraudeurs vastgelegd, terwijl al snel bleek dat in in de uitvoering ook mensen worden geraakt die niets opzettelijk verkeerd hebben willen doen.

Daarom doen wij al jaren voorstellen om de bijstandsregels te versoepelen. En hebben wij ons verzet tegen de Participatiewet uit 2015 van kabinet Rutte II waarin de regels nog strenger zijn gemaakt.

Onze voorstellen voor een socialere bijstand kregen tot nu toe geen meerderheid. Maar daar lijkt nu verandering in te komen: meerdere coalitiepartijen komen nu met voorstellen om dit georganiseerde wantrouwen vanuit de Participatiewet terug te draaien.