GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini was de afgelopen week in Athene om daar met eigen ogen te zien hoe de Griekse overheid met het Europese vluchtelingenprobleem omgaat. Ze beschrijft de schrijnende situatie aan de hand van haar ontmoeting met vluchteling Mahmood.

Als ik aandring wil hij wel een kopje Nescafé in de bar op het plein in het centrum van Athene. Mahmood is zesentwintig jaar en een Dublin-claimant, genoemd naar de stad waar afspraken zijn gemaakt over de Europese opvang van asielzoekers. Dat komt er in het kort op neer dat de asielprocedure wordt gestart in het eerste Europese land dat een vluchteling aandoet.

Dienstplicht annex slavernij

Mahmood komt uit Eritrea, waar hij als jongen van drieëntwintig de eeuwigdurende dienstplicht annex slavernij ontvluchtte. Zijn eerste stappen op Europese bodem deed hij in Griekenland. Hij zal wel via Turkije gereisd zijn, maar daar heb ik hem niet over uitgehoord. In Athene werden zijn vingerafdrukken afgenomen, opgenomen in het Europese computerbestand en mocht hij zijn aanvraag voor asiel beginnen.

Eeuwig in de rij staan

Omdat het Griekse asielsysteem volledig is vastgedraaid, en je eeuwig in de rij kunt staan voordat je asielaanvraag in behandeling wordt genomen, reisde hij door naar Nederland. Of misschien reisde hij wel door om dat hij vrienden en familie heeft die hem in Nederland kunnen opvangen. Mahmood wist niks van Dublin en dat je asiel moet aanvragen waar je voor het eerst voet op Europese bodem zet of waar ze simpelweg je vingeradrukken afnemen.

Roze kaart

Drie maanden na aankomst in Griekenland was hij in Nederland en vroeg asiel aan. Hij bleef veertien maanden in Nederland en werd toen door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) op een vlucht naar Athene gezet. Daar zat hij een paar dagen vast in het detentiecentrum van het vliegveld. Vervolgens werd hij met een roze kaart, een bewijs dat asiel aangevraagd maar nog niet verwerkt is, op straat gezet. Met een roze kaart mag je werken. Maar ja, Griekenland verkeert in een diepe economische crisis. Hij moest zich binnen twee dagen melden op het politiebureau Petrou Ralli in Athene, waar ze zijn verzoek zouden behandelen.

Corrupte advocaten

Dat klinkt nog overzichtelijk, maar bij Petrou Ralli hebben ze een enorm tekort aan personeel en mag je als vluchteling maar hopen dat ze jou er die dag uitpikken. Je hebt overigens ook een woonadres nodig, anders nemen ze je aanvraag al helemaal niet in behandeling. Omdat je roze kaart elke zes maanden verloopt, moet je vaak meerdere dagen in de rij staan en hopen dat je naar binnen mag. Corrupte advocaten lopen door de rijen en laten zich betalen om papieren in te leveren. Zij dienen asielaanvragen in voor mensen die dat nooit zullen krijgen: Pakistanen, Nigerianen, mensen uit landen waar geen oorlog woedt. En die mensen betalen de advocaten voor hun 'diensten'.

Vluchtelingenstatus

Mahmood heeft een echt vluchtverhaal, en hij heeft een advocaat van een bonafide organisatie die betaald wordt uit het Europees vluchtelingenfonds. Mahmood maakt een echte kans om in Griekenland asiel te krijgen. Dat kan nog wel enkele jaren duren. En wat dan? Als hij een echte vluchtelingenstatus heeft, mag hij tegen die tijd (dankzij het Europees Parlement) waarschijnlijk vrij door Europa naar zijn familie of vrienden in Nederland reizen. Nu is dat nog anders, huidige vluchtelingen moeten eerst de Griekse nationaliteit krijgen. Een aanvraag daarvoor duurt zo'n zeven tot tien jaar.

Als Mahmood had geweten dat er zoiets als de Dublin-afspraken bestaan, had hij wellicht nooit zijn vingerafdrukken afgegeven aan de politie in Athene. Dan was hij doorgereisd naar Nederland of een ander Europees land om daar asiel aan te vragen.

Stop terugsturen naar Griekenland

Het Europees Parlement wil een totale stop op het terugsturen van asielzoekers uit Europese lidstaten naar Griekenland. De situatie voor asielzoekers is daar mensonterend. Nederland stuurt, in afwachting van een rechtszaak die bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dient, geen zogenaamde Dublin-claimanten terug naar Griekenland. Meer dan tweeduizend Dublin-claimanten zitten nu in Nederlandse opvangcentra te wachten op wat er gaat gebeuren.

Laat ze in Nederland asiel aanvragen

Het kan nog zo twee jaar duren voordat Griekenland weer vluchtelingen kan ontvangen. Laten we deze mensen al die tijd wachten? Dan worden hun kansen op integratie in een nieuw land en opbouw van een nieuw bestaan alleen maar minder. En tijdens het wachten moet Nederland de opvang financieren. Het lijkt mij voor iedereen het beste als Nederland het voorbeeld van Groot-Brittannië volgt, en deze mensen de kans geeft in Nederland asiel aan te vragen.