De regeringleiders van de EU-landen zijn het zondag op een op een speciale top met Turkije eens geworden over een deal de vluchtelingenstroom naar de Europese Unie te verminderen: Turkije gaat zijn grenzen intensiever bewaken in ruil voor drie miljard euro en visumvrij reizen. Europarlementariër Judith Sargentini reageert bezorgd: “Dit heeft niets te maken met menswaardig vluchtelingenbeleid of met de aanpak van de problematiek. Het is de grens van Europa verleggen en gehoor geven aan het egoïsme van lidstaten.”
Op zich is er niets tegen het geven van financiële steun aan Turkije voor de opvang van de vluchtelingen. Het land neemt ruim twee miljoen Syrische vluchtelingen op, de helft van alle vluchtelingen die Syrië zijn ontvlucht. Nog niet eens een half miljoen Syrische vluchtelingen vroegen in Europa de afgelopen vier jaar asiel aan. Sargentini stelt daarom dat ook andere omringende landen zoals Libanon financiële steun moeten krijgen. Turkije is een van de vele landen waarmee de EU praat over visumvrij reizen.
“Het addertje onder het gras in deze deal zit in de illusie dat we grensbewaking kunnen afkopen en daarmee de vluchtelingencrisis kunnen oplossen”, concludeert Sargentini.
Wekenlang zijn ambtenaren in de weer geweest om de deal rond te krijgen, maar het is een wassen neus geworden. Europa sloot eerder zo'n deal met Libië. “We bekritiseren de behandeling van de eigen burgers en vluchtelingen in deze landen, maar betalen maar al te graag dictators af om de vluchteling daar te houden”, zegt Sargentini. “Met deze dubbele houding maken Europese lidstaten zich afhankelijk van de grillen van dubieuze regimes. Vluchtelingen worden er allesbehalve mee geholpen.”
Bijkomend probleem is dat Turkije niet-Europese vluchtelingen niet als vluchteling erkent en dus Syriërs weer terug naar Syrië stuurt. Internationale regels staan dit niet toe, maar Turkije heeft deze regels nooit willen onderschrijven. Sargentini heeft geen goed woord over voor deze truc. “Het is opmerkelijk, en ronduit beschamend, dat EU-landen de deal met Turkije hebben doorgezet en bijdragen aan het verbreken van het principe van non-refoulement.”
De deal is een stap in de verkeerde richting: “EU-landen kiezen voor kortzichtige en ondoordachte plannen. We moeten de feiten onder ogen zien en dat is dat mensen vluchten naar Europa. Het Europese model voldoet al jaren niet meer, maar in plaats van deze grondig te herzien schuiven de regeringsleiders het probleem van zich af.”
Ruimhartigere regels voor onder meer gezinshereniging en werken aan nieuwe methodes voor toegang, bijvoorbeeld door middel van humanitaire visa, is waar Sargentini voor kiest om de vluchtelingenproblematiek in goede banen te leiden.