Op zondag 22 maart presenteerde de VVD haar plan 'De buitengrenzen van Europa'. Voorstel van de VVD is om de grenzen van Europa te sluiten voor mensen van buiten Europa die een veilig onderkomen zoeken. Bootvluchtelingen worden weggezet als gelukszoekers. De minimale inzet die Nederland momenteel hanteert als het gaat om de opvang van vluchtelingen, zou leiden tot ontwrichting van de samenleving. Het feit dat 97 procent van de Syrische vluchtelingen nu al onder erbarmelijke omstandigheden worden opgevangen in lekkende tenten in de buurlanden, wordt voor het gemak even vergeten.
De VVD roept partijen die hun voorstel afwijzen op om aan te geven hoe het probleem van vluchtelingen, die in gammele bootjes hun leven wagen op zoek naar een betere toekomst, dan wél opgelost moet worden. Die handschoen pakt GroenLinks graag op. Juist nu het aantal brandhaarden in de wereld is toegenomen, is het belangrijk dat wij solidair zijn en onze ogen openen, in plaats van verder te bouwen aan een hoge muur rondom Europa. Daarmee speel je immers mensensmokkelaars alleen maar in de kaart.
GroenLinks wil een duurzaam en sociaal vluchtelingenbeleid in Nederland, in de Europese Unie en daarbuiten. Daarom doen wij de volgende vijf voorstellen:
1. Betere patrouillering van veelgebruikte vluchtroutes
Om te voorkomen dat vluchtelingen in de Middellandse Zee verdrinken, moeten de patrouilles van EU-grensbewakingsorganisatie Frontex worden vervangen door een humanitaire missie. Door het afschaffen van de Mare Nostrum-missie en deze te vervangen met de Frontex-grensbewaking, is de inzet op het redden van vluchtelingen juist erg beperkt. Vluchtelingen moeten uit de zee worden opgepikt en goed worden verzorgd. Nederland moet in de EU pleiten voor een nieuwe Mare Nostrum-missie met als oogmerk het redden van mensenlevens, waaraan de hele EU bijdraagt.
2. Asielaanvragen bij de ambassade
GroenLinks wil dat vluchtelingen bij Europese ambassades een asielaanvraag kunnen indienen. Zo kan iemands verhaal worden beoordeeld, zonder dat hij of zij de levensgevaarlijke tocht over de Middellandse Zee hoeft te wagen, of via een andere route ten prooi valt aan mensensmokkelaars. Met een visum kan een erkende vluchteling dan veilig naar Nederland reizen. Tot 2003 stonden de Nederlandse ambassades open voor verzoeken om diplomatiek asiel. Die situatie moet worden hersteld, als aanvulling op een rechtvaardige asielprocedure voor hen die naar Europa reizen en daar om asiel vragen.
3. Investeren in opvang in de regio
Het enige verantwoorde plan in de notitie van de VVD, is een grote investering in goede opvang in de regio. Mensen die een oorlogssituatie ontvluchten, verdienen meer dan een lekkend tentdoek boven hun hoofd. GroenLinks is van mening dat dit gericht moet gebeuren, met de toekomst van vluchtelingen in het achterhoofd, in goed overleg met landen in crisisregio's en zonder het dreigement om de grenzen van de EU te sluiten voor vluchtelingen, of de ontwikkelingssamenwerking op te schorten. Ook in de buurlanden van Europa (Libië, Egypte, Marokko) zijn de rechten van vluchtelingen niet gegarandeerd, of is de situatie ronduit gevaarlijk. Nederland dient samen met Europa te investeren in hun veiligheid. Economische samenwerking biedt de EU de mogelijkheid om bescherming en opvang in haar buurlanden te ondersteunen en zo nodig af te dwingen.
4. Betere verdeling vluchtelingen over EU-landen
Een versterking van de opvang in de regio kan echter nooit een excuus zijn om zelf geen verantwoordelijkheid te nemen voor vluchtelingen. Libanon, een land met vier miljoen inwoners, bezwijkt onder de opvang van zo'n 1,2 miljoen Syrische vluchtelingen. Voedseltekort dreigt. GroenLinks pleit voor het verlichten van de druk in de regio, door een Europees uitnodigingsbeleid voor de kwetsbaarste vluchtelingen. Bij afspraken over aantallen per lidstaat, wordt rekening gehouden met onder andere het inwonersaantal.
Een Europees fonds kan zorgen voor financiële ondersteuning waar nodig. Daarnaast moet ook de Dublin-verordening worden aangepast, zodat ook de asielzoekers, die op eigen gelegenheid de EU bereiken, beter worden verdeeld over de landen van de EU. Bovendien wordt de vluchteling zo geen slachtoffer van bureaucratische systemen, kunnen gezinnen sneller herenigd worden en kunnen vluchtelingen sneller beginnen met integreren in de samenleving.
5. Aanpakken van de oorzaak
Nederland moet zich inspannen om de oorzaak voor het vluchten naar de EU aan te pakken. Dit betekent een verhoogde inzet bij het de-escaleren van conflictsituaties. Daarvoor is meer geld nodig voor diplomatie. Door een aangenomen motie van Bram van Ojik is hier meer geld voor beschikbaar, maar dit is nog lang niet voldoende. Daarnaast moet er méér budget voor ontwikkelingssamenwerking komen en moet het wegnemen van handelsbarrières tussen de EU en economisch zwakke regio's in de wereld een prioriteit worden. Op het moment dat regio's in eigen stabiliteit en welvaart kunnen voorzien, zien mensen zich niet genoodzaakt om te vluchten.