Rik Grashoff heeft in het debat over het raadgevend referendum gezegd dat de uitslag recht moet worden gedaan. De intrekking van de Nederlandse goedkeuring van het akkoord is daarvoor een noodzakelijke eerste stap. Pas als deze goedkeuring van tafel is, kan de regering opnieuw kijken welke samenwerking met Oekraïne gewenst is.

GroenLinks blijft voorstander van samenwerking met Oekraïne en is graag bereid een aanpassing van het associatieakkoord te bespreken. De EU heeft immers stevige buurlanden nodig. Het slechtst denkbare resultaat is nog meer instabiliteit aan de buitengrenzen van onze Europese Unie. De regering heeft dus de opdracht om in overleg met andere lidstaten, Oekraïne en de Europese Commissie hier een oplossing voor te vinden. Maar voorop moet staan dat zij nu recht doet aan de uitslag van dit referendum.

De wet op het Raadgevend Referendum zegt dat zo spoedig mogelijk de goedkeuring bevestigd of ingetrokken moet worden. Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft van tevoren gezegd dat ze het referendum wil volgen. Daarom steunt ook de GroenLinks-fractie nu een intrekkingswet. Het uitstellen van een beslissing, waar de regering nu voor kiest, kan het gebrek aan vertrouwen nog vergroten. Uitstel geeft de regering misschien een strategisch voordeel in de EU, maar wekt op zijn minst de schijn dat de uitslag genegeerd wordt.

 

Spreektekst Rik Grashoff debat over uitslag referendum

13-04-16

- Gesproken woord geldt-

Voorzitter. We hebben het eerste raadgevende referendum onder het gesternte van onze nieuwe wet gehad. De uitslag daarvan is duidelijk: de kiezer heeft in ruime meerderheid het associatieakkoord met Oekraïne afgewezen. De fractie en de kiezers van GroenLinks waren wel voor dat akkoord. De GroenLinks-kiezers zijn overigens ook in groten getale opgekomen en ze hebben in nog grotere getale voorgestemd. Ik stel hier dan ook met pijn in het hart vast dat onze nieuwe democratische regels omtrent het referendum ons toch nopen om te zeggen dat dit dus zo niet kan doorgaan. Je zult recht moeten doen aan de uitslag van dit referendum, hoe pijnlijk dat ook is. Als je dat gaat verdoezelen of verzachten, is het grote risico dat de narigheid daar uiteindelijk groter van wordt en dat het gebrek aan vertrouwen groeit in plaats van dat het vertrouwen gesterkt wordt door dit democratische instrument.

Dat risico ligt nu levensgroot op de loer, want het kabinet lijkt nu niet aan te willen sturen op een intrekkingswet. Dat heeft buitengewone gevolgen, naar de mening van de GroenLinks-fractie. Als je al wilt interpreteren hoe je met dit nee moet omgaan, als je al wilt bekijken wat er dan wel en niet gesteund wordt of waar de wensen van de Nederlandse bevolking wel te vinden zouden zijn, zal dit associatieakkoord eerst van tafel moeten. We zullen in dat opzicht in elk geval in formele zin met een schone lei moeten beginnen om opnieuw een discussie te kunnen voeren. Zo niet, dan zal alle discussie die nu plaatsvindt, de schijn tegen zich hebben; de schijn dat er geprobeerd wordt om geen recht te doen aan dit referendum. Dat zou twee keer verlies zijn.

In de brief van de regering worden slechts twee argumenten genoemd vanuit het neekamp: de angst dat het akkoord een opstapje is voor EU-lidmaatschap en de angst dat de EU militair betrokken zou worden bij Oekraïne. Dat is weinig, want er zijn veel meer argumenten over tafel gegaan. Ik heb van veel tegenstanders ook zorgen gehoord over de corruptie in Oekraïne en over de vraag in hoeverre dit akkoord werkelijk meewerkt aan het bestrijden daarvan. Ik heb tegenstemmers gehoord die meenden dat het akkoord alleen ten goede zou komen aan grote bedrijven en dat het de doorsnee Oekraïner niets zou opleveren. Is aan die zorg op enigerlei wijze echt tegemoet te komen?

De vraag is niet of we het nee moeten interpreteren, want dat zullen we moeten interpreteren, omdat het referendum nu eenmaal niet heeft gezegd: er zij op geen enkele wijze welk associatieakkoord dan ook. Er is tegen dít associatieakkoord gestemd en we zullen dus opnieuw moeten interpreteren, maar dan zal dit akkoord wel eerst van tafel moeten om dat op een faire manier met elkaar te kunnen doen.

GroenLinks blijft voorstander van samenwerking met Oekraïne, als hier op enigerlei wijze een oplossing voor te vinden zou zijn. De EU heeft stevige buurlanden nodig. Het slechts denkbare resultaat is nog meer instabiliteit aan de buitengrenzen van onze Europese Unie. Er is dus een dure plicht om op enigerlei wijze hier wel mee verder te komen, maar voorop moet staan dat we nu recht doen aan de uitslag van dit referendum. De wet tot intrekking moet nu dus worden ingediend en daarna praten we met elkaar verder over een oplossing.