De migratieafspraken tussen Italië en Libische milities waar diverse internationale media over hebben bericht, moeten openbaar worden en onderzocht op naleving van mensenrechten. Dat wil Kathalijne Buitenweg, die het kabinet oproept Italië aan te spreken op haar verantwoordelijkheid.
Om het aantal migranten dat naar Italië afreist terug te dringen is naar verluidt een akkoord gesloten tussen de Italiaanse geheime dienst en milities in Libië. In ruil voor geld moeten deze milities migranten vanuit het Noord-Afrikaanse land tegenhouden. De migranten worden vervolgens opgesloten in detentiecentra waar mishandeling, verkrachting en afpersing aan de orde van de dag zijn.
Buitenweg: “In de Europese Unie hebben we afspraken gemaakt over het bevorderen van mensenrechten. Als Italië dan eigenhandig geld geeft aan milities die een schrikbewind uitvoeren, werkt dat direct in tegen diezelfde rechten. Ik wil dat het kabinet Italië houdt aan onze gedeelde Europese verantwoordelijkheid om de basale rechten van migranten te beschermen. De lidstaten zijn nu opvallend stil. Het lijkt alsof ze Italië alle ruimte willen geven, zonder zelf formeel bij afspraken betrokken te zijn."
Buitenweg wil ook dat een eerdere deal tussen Italië en Libië, met toenmalig dictator Muammar Ghadaffi, goed wordt geëvalueerd. In 2008 sloot de Italiaanse overheid een deal met Ghadaffi, die migranten moest tegenhouden. In ruil daarvoor kreeg hij miljarden euro’s, waarmee hij zijn dictatoriale bewind kon versterken.
Buitenweg wil een evaluatie van dit akkoord, en van eerdere afspraken tussen de EU en Libië: “Vanwege geruchten over een Italiaans-Libische deal ben ik in 2006 als Europarlementariër met een delegatie naar de kampen in Lampedusa, Melilla en Ceuta geweest. Daar kreeg ik te maken met de desastreuze afspraken tussen Berlusconi en Ghadaffi. Nu zie ik als lid van de Tweede Kamer bijna dezelfde situatie ontstaan. Het lijkt alsof er niks van eerdere fouten wordt geleerd. Ghadaffi chanteerde de Europese lidstaten. Uit angst dat hij anders migranten vrij baan zou geven, werd hij financieel fors gesteund. Daarmee verstevigde hij zijn wrede regime, en kwam een duurzame oplossing voor migratie alleen maar verder weg te staan. Laten we lessen trekken uit het verleden en niet nogmaals mede-financier van een brandhaard in Afrika worden.”
Na de val van Ghadaffi, in oktober 2011, bleef Libië een bestuurlijke chaos. Sinds 2014 is het land weer verwikkeld in een bloedige burgeroorlog tussen verschillende strijdende partijen. Naar verluidt financiert Italië nu de gewapende militie “Brigade 48”, die onder leiding staat van een maffiabaas die door de VN wordt genoemd als een van de belangrijkste schakels van mensensmokkel naar Italië. Die milities voeren een schrikbewind, waaronder in vluchtelingenkampen waar vrouwen verkracht worden en martelingen worden uitgevoerd. Mensenrechtenorganisaties als Amnesty International spreken al tijden schande van de miserabele mensenrechtenorganisatie in het land.